30 Temmuz 2016, İstanbul

Moderatörlüğünü KADEM Başkanı Doç. Dr. E. Sare Aydın Yılmaz’ın yaptığı panelde, Yıldız Teknik Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömer Çaha, Medipol Üniversitesi İnce ve Toplum Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bekir Berat Özipke, SAÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi ve SETA Siyaset Araştırmaları Direktörü Yrd. Doç. Dr. Nebi Miş ve Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Selman Öğüt konuşmacı olarak yer aldı.

Paneli yöneten Yılmaz, uluslararası ilişkilerde rasyonel aklın önemine çekerek, darbe girişimi gibi olağanüstü durumlarda, devletlerin çıkarları ve güvenlikleri doğrultusunda uluslararası anlaşmaların geri plana atılıyor olduğunu vurguladı. Ayrıca FETÖ’nün darbe girişiminden ve devletteki yapılanmasından öte, sosyal hayatın bütün alanlarına sinmiş bir yapı olduğunu söyledi.

Panelde, Prof. Dr. Ömer Çaha “Fethullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) Temel Yapılanması: İnsan devşirme stratejisi, motivasyon ve hedefler” başlığıyla yaptığı konuşmada, FETÖ’nün ortaya çıkışından itibaren devlet ve toplum içindeki yapılanma sürecini anlattı.

Çaha, FETÖ’nün ilk dönemlerinde devlet içinde konumlanan diğer güç merkezleri ile çatışmalarını ve FETÖ’cülerin fişlendiği bir ortamdan FETÖ’cülerin insanları fişlediği bir sürece nasıl gelindiğini açıkladı. Ayrıca Türkiye Cumhuriyet tarihinde neredeyse bir gelenek haline gelmiş “darbecilik” ekolünün davranış biçimlerini açıklayarak, “darbeciler darbenin mümkünlük şartlarını oluşturmak için belli ortamlar ve kavramlar kullanır” şeklinde konuştu ve 15 Temmuz sürecinin eski darbe süreçlerinden farkını anlattı.

Prof. Dr. Bekir Berat Özipek “Halkın darbeye karşı sergilediği direniş: Sindirilmiş toplumdan, darbeyi bastıran topluma” başlığı altında, darbenin ortaya çıktığı ilk saatlerden itibaren toplumun verdiği tepkiler üzerinde durarak, darbenin bastırılması ve sonraki günlerde sokaklarda devam eden nöbette sivillerin rolünü vurguladı.

Dengeleyici bir otorite oluşturmanın darbe girişimi sürecinin atlatılmasındaki önemini anlatan Özipek, “15 Temmuz tabandan yukarıya yapılmış şanlı bir devrimdir” diyerek halkın tepkisinin kıymetine dikkat çekti.

Yrd. Doç. Dr. Nebi Miş ise, “FETÖ’nün darbeye kalkış macerası: İç politik nedenler ve uluslararası bağlantılar” başlığıyla yaptığı konuşmada, “cemaat” adı altında on yıllarca yapılanmış bir dini hareketin darbeye kalkışan motivasyonlarını anlattı.

Geçmişteki darbelerden günümüze uzanan süreçte halkın demokrasiyi nasıl içselleştirdiğini açıklayan Miş, 60 darbesinin 80’li yıllara kadar bir bayram havasında kutlandığını hatırlatarak bugün darbeye ya da darbe girişimlerine karşı bakış açısındaki değişimin ne kadar önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca “2000’li yıllardan itibaren medya, yargı ve asker gibi güç merkezleri tarafından oluşturulan darbe kültürü ile yüzleştik” diyerek, 90’lı yıllarda gelişen “postmodern darbe” tabirinin günümüze uzanan dönüşümünü anlattı.

Yrd. Doç. Dr. Selman Öğüt yaptığı konuşmada, “FETÖ darbe girişiminin Türk siyasal hayatındaki yeri: Hukuki açıdan diğer darbelerle karşılaştırılması”nı yaptı.

FETÖ’nün itikadi olarak sıkıntılı söylemlerini de eleştiren Öğüt, 15 Temmuz gecesi ve 16 Temmuz sabahı yaşananlarda kadınların rolüne dikkat çekti. “15 Temmuz’da darbeyi püskürten asli unsur kadınlardır, bu süreçte kadınlar asla feri unsur değildir” diyen Öğüt, Batı’nın insan hakları ve demokrasi adı altında bize uygulamaya kalktığı baskıya da değindi.

Panel, katılımcıların ve sosyal medyada paneli canlı izleyen takipçilerin yönelttiği soruların konuşmacılar tarafından cevaplanmasının ardından sona erdi.