Öncelikle kendinizi tanıtın, adınızı soyadınızı paylaşın. Bu süreçte onlara destek olacağınızı, neye ihtiyaçları varsa karşılayabileceğinizi söyleyin. Örneğin “Merhaba hoş geldiniz. Benim ismim Büşra. 2 yandaki binada oturuyorum, komşunuzum. Bundan sonraki süreçte size destek olacağım. Artık daha da güvendesiniz, neye ihtiyacınız varsa bizler karşılamaya çalışacağız.”

Yanlarındayken telaşlı ve kaygılı davranmayın. Yüksek sesle konuşmayın. Çünkü her canlı karşısındakini aynalar ve duruma göre regüle olabilir. Çok yoğun korku ve kaygı anında sempatik sinir sistemi devreye girer ve akut travma gibi durumlarda bunun aksi olan, sakinleşmemizi sağlayan parasempatik sinir sistemimiz devreye giremez. Örneğin ses tonumuzun yüksekliği karşıdaki kişinin kaygı seviyesini arttırır bu yüzden daha sakin ve kısık bir ses tonuyla konuşmanız gerekir. Çok yoğun kaygı yaşıyorlar o yüzden ses tonumuz, mimiklerimiz parasempatik sistemlerini devreye sokabilmelerinde (sakinleşebilmelerinde) yardımcı olacaktır.

İzle, dinle, bağ kur üçgeni ile iletişim kurmalısınız.

İzle: Sürekli olarak maddi manevi ihtiyaçlarını gözlemleyin.

Dinle: Göz kontağı kurarak, söz kesmeden dinleyin.

Bağ kur: Güvende olduklarını sevildiklerini değerli olduklarını hissettir. Bağ kurabilmek için aşağıdaki yöntemleri izleyebilirsiniz.

Önemli: Kişinin kendisi anlatmadığı sürece konuyla ilgili asla soru sormayın. Anlatırsa da değer verdiğimizi ve önemsediğimizi hissettirerek can kulağıyla dinlemeliyiz. Dinlerken detay öğrenmek için asla kendi merakımızla ilgili sorular sormamalıyız. Nasıl oldu kim vardı nasıl kurtuldun vs. gibi.

Fiziksel temas kurmaya çalışmayın, dokunmadan önce yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun mutlaka izin alın. İstemiyorsa saygı duyun. İhtiyaç her şeyden önce gelir. Öncelikli olarak neye ihtiyacı varsa onu gözeterek hareket edin. “Şu an neye ihtiyacınız var?” diye sorabilirsiniz. İlk olarak en temel ihtiyaçları yeme-içme, barınma, güvenlik ihtiyacıdır. Bunların karşılanması gerekir.

“Senden daha kötüleri de var şükret”. “Böyle hissetmemelisin”, “Yaşadığın için şükretmelisin” gibi cümleler kurmaktan kaçının. Asla kendi yorumlarınızı yapmayın, sadece can kulağıyla dinleyip anlamaya çalışın ve bunu ona hissettirin.

Kişinin her duygusuna saygı duymanız gerekir. Travma tepkileri korku, üzüntü, şok, inkar, öfke, çaresizlik, suçluluk olabilir. Yaşadığı duygu her neyse “tamam korkma, üzülme, sinirlenmek bir işe yaramıyor” gibi cümleler asla kurmayın. Çünkü şu an kendi dünyası başına yıkılmış hissediyor, şu an güvende hissetmiyor, şu an hala korkuyor, şu an canı çok yanıyor. Herkesin acısı bir, herkesin acısı biricik. Lütfen bütün duyguların saygı duyun.

Yaşadığı duygu her neyse “tamam korkma, üzülme, sinirlenmek bir işe yaramıyor” gibi cümleler asla kurmayın. “biliyorum çok üzgünsün, biliyorum hala çok korkuyorsun, görüyorum ki çok öfkelisin ve sadece anlamaya çalışıyorum. Senin için buradayız. Bundan sonra daha iyi hissetmen için neye ihtiyacın olursa buradayız” gibi cümleler kurarak sadece onlar için orada olduğumuzu hissettirmemiz gerekiyor. Aksi takdirde duygularının anlaşılmadığı görülmediği bir yerde de güvende hissetmezler.

Kişilerin, şoku atlattıktan sonra temel ihtiyaçları karşılandıktan sonra krize rağmen normal hayat rutinlerine katılmalarını desteklemeliyiz. Çünkü travmayı atlatabilmek için rutin şeyler yapmak ve işe yarama duygusunu tekrar kazandırmak çok önemlidir. Örneğin “hadi birlikte temizlik yapalım mı?”, “hadi birlikte yemek yapalım mı?”, hadi birlikte çay demleyelim mi?” gibi günlük işleri birlikte yapmayı teklif etmek gerekir.

Travmada kaybolan duygu güven duygusudur. Dünyanın güvenli bir yer olmadığına dair inanç oluşur. Bunu stabilize etmek için öncelikli hedefimiz onları güvende hissettirmek.

Komşu iseniz ilk zamanlar yemek götürerek destek olun, bu sayede bağ kurmuş olursunuz. (Alerji gibi durumlara dikkat edin ve sorun).