Dr. Saliha Okur Gümrükçüoğlu’nun 5. Toplumsal Cinsiyet Adaleti Kongresi Açılış Konuşması

Sayın Bakanım,
Sayın Vekillerim,
Sayın Rektörlerim,
Saygıdeğer Hocalarım,
Değerli KADEM Ailesi,
Hanımefendiler, Beyefendiler,

Bu yıl beşincisini düzenlediğimiz, TOPLUMSAL CİNSİYET ADALETİ KONGREMİZİ teşrif eden siz değerli misafirlerimizi saygıyla selamlıyorum.

KADEM kadın ve erkek arasında, eşitliği de kuşatan bir adalet anlayışıyla tanımladığı CİNSİYET ADALETİ ilkesini odağına almış bir sivil toplum hareketidir.

Biz KADEM olarak kadın ve erkeğin ailede ve sosyal hayatın akışı içinde hem adil bir rol paylaşımını hem de eşit fırsatlara erişeceği bir yaklaşımı benimsiyoruz.

Ayrıca Toplumda oluşacak denge ve ahengin öncelikle kadına yönelik AYRIMCILIĞIN önüne geçerek gerçekleşeceğine inanıyoruz.

Kadın ve erkeği birbirinin karşısında konumlandıran modern algı yerine; onları birbirinin tamamlayıcısı, dostu ve yardımcısı olarak kabul eden İKİ İNSAN anlayışıyla hareket ediyoruz.

Bu anlayış çerçevesinde ülke çapındaki temsilciliklerimiz ile, kadınların sosyal ve ekonomik hayattaki ihtiyaçlarını yerinde tespit etme, yaşanan problemlere doğrudan çözüm önerilerinde bulunmaya gayret ediyoruz.

Vakfımız bünyesinde açtığımız yurtlarla, üniversite öğrenimine devam eden kız öğrencilerimizin barınma ihtiyacını karşılamaya ve yetişme süreçlerinde onlara rehberlik etmeye çalışıyoruz.

Değerli Misafirler,

Cinsiyet Adaleti ilkesinden hareketle geliştirdiğimiz projelerimizin yanı sıra ulusal ve uluslararası düzeyde hazırladığımız kongre ve sempozyumlarla; kadın, aile ve sosyal hayat bağlamındaki tartışıp bütüncül bir değerlendirme ile söylem üretiyor, siyasi, hukuki, sosyal ve ekonomik alanlarda yaşanan sorunların çözümüne katkıda bulunuyoruz.

Biz KADEM olarak Toplumsal Cinsiyet Kavramıyla sosyalleşme sürecinde her kültürün kadın ve erkeğe yüklediği rol ve sorumlulukları ifade ediyoruz.

Bu sebeple literatürde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği şeklinde yer alan bu kavramı farklı bir çerçeveye oturtuyor, onu eşitliği de kuşatan bir adalet anlayışından hareketle TOPLUMSAL CİNSİYET ADALETİ şeklinde yeniden tanımlıyoruz.

Toplumsal Cinsiyet Adaleti kavramı kadın ve erkeğin biyolojik özelliklerinin dışında, onlara toplumsal olarak yüklenen rolleri ifade etmek için öne sürülmüş bir terkiptir.

Cinsiyet kavramını fıtrata aykırı şekilde kurgulayarak, cinsiyetin bir tercih meselesi olduğunu iddia edenlerin de Toplumsal Cinsiyet kavramını kullanmaya başlaması, kafa karışıklığına sebep olmaktadır.

Dünyada “gender” başlığı ile oluşan literatürde, yeni sayılabilecek bu aykırı söylemleri KADEM olarak net ve tavizsiz duruşumuz ile yakinen takip etmekteyiz.

Bu vesile ile ülkemizde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği bağlamında gündeme gelen “Cinsiyetsizlik” veya “Cinsel Yönelim” kavramlarına ilişkin algı, KADEM olarak söylem ve projelerimizde bizzat karşısında durduğumuz bir başlıktır.

Bizim amacımız, kadınların biyolojik cinsiyetlerinden ötürü yaşadıkları ayrımcılığın önüne geçebilmektir.

Bizatihi kadın veya erkek olmanın beraberinde herhangi bir üstünlük getirmediğine, bilakis kişinin sahip olduğu manevi ve kültürel değerlerle hem şahsına hem de hayata anlam kattığına inanıyoruz.

Kadın ve erkeğin biyolojik cinsiyetle gelen öz niteliklerinin tartışmaya açılmasını yaratılışa aykırı görüyor, bununla birlikte kültürden kültüre değişkenlik gösterebilen rol paylaşımlarının, adalet ve hakkaniyet zemininde gerçekleşmesi gerektiğini vurguluyoruz.

Kıymetli Hazirun,

2015 yılından bu yana gerçekleştirdiğimiz kongrelerimizde, ilk yıl “Toplumsal Cinsiyet Adaleti” kavramı ile kadın ve erkek rollerine ilişkin adil ve etkin bir yaklaşımın imkanına dikkat çektik.

2016 yılında “”Kadın ve Yoksulluk” ana teması ile kadınlara yönelik ayrımcılığın nelere sebep olduğuna ışık tuttuk ve çözüm yolları aradık.

2017 yılında “Kadın ve Aile” konusunu odağına alan kongremizde toplum huzurunun aile hayatındaki mutluluk ile mümkün olduğuna işaret ettik.

2018 yılında “Boşanma” meselesini gündemimize taşıdık; aileyi korumanın önemini vurgulamakla birlikte; evlilik birliğinin dağılması sonucu kadın ve erkeğe düşen hak ve sorumlulukların paylaşımı ve yeni bir hayatın yeniden inşası konusunda kapsamlı bir tartışma zemini oluşturduk.

Bu yıl ise toplumsal değişimleri yakından takip etmemizi sağlayacak “Demografik Dönüşm ve Kadın”  konusunu değerlendirmek ve söylem geliştirmek üzere alanında uzman akademisyenlerimizle bir aradayız.

Tebliğ sunumlarında, toplumsal değişimlerin etkisiyle yaşanan yoğun nüfus hareketlerinin evlilik ve aile kurumuna yönelik algıyı nasıl şekillendirdiği, kadın ve erkek rollerinin ev ve iş hayatında ne gibi dönüşümlere sebep olduğu etraflıca incelenecektir.

Nüfus yoğunluklarını belirleyen doğum-ölüm oranları ve göç hareketlerinin insan hayatında sebep olduğu dönüşümler somut veriler ışığında siz değerli misafirlerimize sunulacaktır.

Kıymetli Misafirler,

Bu kongre ile aile olma duygusuna yüklenen anlamların zaman içinde geçirdiği süreçler ve kırılma noktalarına yakından bakma imkanı bulacağız. Değerli hocalarımızın dikkat çekecekleri hususlar ile kadın ve erkeğin genel nüfus oranları içinde kendilerine nasıl yer bulduklarına ilişkin kapsamlı değerlendirmeler yapılacaktır.

Değişen toplumsal şartlarda kadın nüfusunun hayatın hangi noktalarında yoğunlaştığı, istihdam alanları ve iş-aile dengesinin sağlanması açısından ufuk açıcı olacağı ve akademik çalışmalara kaynaklık edeceğine inanıyoruz.

Kongremiz her geçen gün akademi dünyasındaki yerini daha da sağlamlaştırıyor. Bu yıl, ülkemizin önde gelen üniversiteleri de kongremize destek vererek bize güç kattılar.

Başta İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak olmak üzere, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Fatih Andı, Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erol Özvar, İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep Şentürk, İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nazım Ekren’e kongremize desteklerinden ötürü şükranlarımı sunuyorum.

Siyaset, ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi de bu süreçte yanımızda oldular. Müteşekkiriz.

Ayrıca Kongre Başkanımız Sayın Prof. Dr. Beylü Dikeçligil nezdinde akademik kurul heyetimizde görev alan değerli hocalarımıza da teşekkür ediyor, çalışmalarımızın hayırlara vesile olmasını diliyorum

Saygılarımla…